[THOUGHTS] VÌ SAO CHÚNG TA ỦNG HỘ CHO NGƯỜI DA ĐEN ✊🏻✊🏼✊🏽✊🏾✊🏿

#blacklivesmatter #Blacklove #Spreadlove #Yellowperil

"Giọt nước tràn ly" của việc đòi lại công bằng và quyền tự do con người

Credit: Erin Aniker

Khi cuộc bạo động (riot) của cộng đồng người da đen trên đất Mỹ đang cực kì sôi sục từ sau cái chết của George Floyd bị 1 viên cảnh sát da trắng ghì cổ đến chết. Câu nói cuối cùng của George "I can't breathe" khiến bao trái tim dấy lên nổi phẩn nộ trước sự tàn ác của nạn phân biệt chủng tộc tại Mỹ.

Credit: https://educationminnesota.org/advocacy/Social-justice/George-Floyd

Cái chết của George Floyd chính là "giọt nước tràn ly" khi biết bao người da đen vô tội khác đã chết dưới tay những cảnh sát bất lương hay chính xác hơn là dưới tay một hệ thống chính trị được xem là "tự do, dân chủ" nhưng xem thường mạng sống, quyền bình đẳng của con người chỉ vì màu da của họ. Đây là một sự phân biệt từ trong hệ thống (systemic racism) khi họ không tạo điều kiện hỗ trợ cho người da màu (giáo dục, y tế, kinh tế, chính trị...). Bạn có thể đọc qua cuốn "Becoming" của Michelle Obama để hiểu thêm cuộc sống của người da đen khi phải học ở trường dành riêng cho người da màu, ở một khu biệt lập được gọi là "Khu dân cư nghèo" (mình không chắc những từ ngữ mình viết là chính xác nhưng nội dung vẫn như vậy).

Chính những bất lợi này khiến cho họ phải tìm đến những công việc tay chân hay phạm pháp và vì thế "hệ thống chính trị" đó đã thành công khi gắn mác trộm cướp, buôn bán hàng cấm, nghèo đói cho người da đen. Để rồi những người da trắng thượng đẳng (White Supremacists) mặc nhiên nói người da đen không chịu cố gắng vượt qua nghịch cảnh 🤷🏻‍♀️

Vì sao bạo động là điều tất yếu?

Với mình, bất kì cuộc bạo động hay cách mạng nào cũng sẽ đến thời điểm sử dụng vũ trang. Đơn giản, hoà bình không thể đến bằng cách van xin hay hoà giải được. Thực chất, rất nhiều lần cộng đồng người da màu trên đất Mỹ và các nước Châu Âu đã tổ chức các cuộc biểu tình tích cực, hoà bình nhưng cuối cùng không thay đổi được bao nhiêu. Nói tới đây, mình không cổ suý cho hành động trộm cắp (looting) hay đậm phá các doanh nghiệp nhỏ, vừa và lớn nhưng chúng ta phải phân biệt rõ ràng giữa những người đang bảo vệ quyền tự do chính nghĩa với những kẻ thừa nước đục thả câu.

Người Châu Á chúng ta cũng không đứng ngoài cuộc chiến này

Credit: IG @becsasl

Quay lại lịch sử một chút, tất cả chúng ta đều từng là nô lệ, bị thuộc địa bởi các nước phương Tây. Đều mất rất nhiều máu, mồ hôi, công sức để dành lại độc lập, tự do cho đất nước. Nạn phân biệt chủng tộc (hate crime) vẫn ảnh hưởng rất nhiều đến cộng đồng người Châu Á khi dịch bệnh Covid 19 đã phần nào phơi bày mặt trái này ở các nước phương Tây. Đều là anh em, đều chịu nhiều tổn thương như nhau thì hành động nói lên chính kiến của mình, tham gia đòi lại quyền bình đẳng cho người da đen là trách nhiệm của mỗi người. Bạn chỉ cần google vài bước sẽ thấy người anh em da đen cũng đã bảo vệ cho Việt Nam và các nước Châu Á khác như thế nào.

The Rev. Martin Luther King Jr., center right, marches in a protest against the Vietnam War in Chicago on March 25, 1967. (Associated Press )

Việt Nam cũng có trách nhiệm trong vấn nạn phân biệt chủng tộc

Vì vấn đề phân biệt chủng tộc, màu da ở Việt Nam không sâu sắc không có nghĩa chúng ta thoát khỏi trách nhiệm. Mình nhớ hồi nhỏ vẫn hay nghe người lớn bảo "Thằng/con/bà này người dân tộc nè", "Bọn dân tộc nó ở mọi lắm". Chúng ta vẫn còn suy nghĩ người dân tộc thì dở hơn người Kinh về nhiều mặt. Đây chính là một trong những hành động phân biệt chủng tộc. Tư tưởng xâm chiếm lãnh thổ và cho mình là siêu việt của dân tộc Kinh vẫn rất sâu sắc trong tâm trí của nhiều người, ngay cả mình vẫn còn đây.

Chúng ta vẫn còn tư tưởng thích người da trắng, mũi cao, mắt xanh hơn người da đen hay người Châu Á khác. Chào đón nồng hậu đối với người du lịch da trắng nhưng lại có ánh mắt dò xét, xì xào, cười nhạo đối với người da đen. Đây là lúc để nhìn trực diện và nhận thức lại vấn đề phân biệt màu da trong cộng đồng người Việt.

Chúng ta vẫn có thể thay đổi được!!!

Nhờ vào cuộc bạo động #blacklivesmatter mà mình và hi vọng cả bạn đã nhận thức rõ hơn về nạn phân biệt chủng tộc là gì. Nó tồn tại đã mấy trăm năm, ăn sâu vào tận gốc rễ của mỗi người. Chính bản thân mình cũng tự nhận thấy mình đã có những ý nghĩ kì thị với người dân tộc hay người da đen như thế nào. Nhưng vẫn chưa quá muộn để tập thay đổi từ bây giờ.

Thế hệ chúng mình sẽ là những công dân toàn cầu, sẽ là người góp phần thay đổi thế giới nên tự giáo dục, lắng nghe và hiểu những vấn đề xã hội để thay đổi nhận thức là điều mà chúng ta cần làm nhất lúc này. Ý nghĩ sẽ được sửa đổi trước khi biến thành hành động trái đạo đức!

P/s: Đây là những quan điểm cá nhân của mình về vấn đề đang nhức nhối của xã hội lúc này. Có thể mang tính chủ quan nhưng mong mọi người hãy đọc và cảm nhận bằng trái tim rộng mở để đánh giá và có những hành động đúng đắn vào thời điểm này nhé! Peace 🤘🏻